#ONDERWIJSINNOVATIE
‘Samen de school zijn!’
door Ans Kieskamp
Per 1 augustus 2024 zal de Monnikskap, een school voor jongeren met een lichamelijke beperking of een chronische ziekte, onderdeel worden van het Kandinsky College. Kathelijne Wentink en Jetty Keesman zijn nauw betrokken bij de voorbereiding en vertellen hier graag iets meer over.
Kathelijne Wentink: ik ben sinds november afdelingsleider van de Monnikskap, die nu nog onderdeel is van het Dominicus College. Ik werk hier meer dan 12 jaar. Ik ben orthopedagoog en heb steeds meer coördinerende taken gekregen. Verder ben ik moeder van drie dochters in de leeftijd van 6, 7 en 11.
Jetty Keesman: ik werk zo’n 15 jaar op het Kandinsky College. Ik ben technisch onderwijsassistent, maar ik heb meerdere taken op school vervuld. Zo ben ik examensecretaris geweest en ben ik coördinator van het nieuwe vak Technologie en Toepassing in de bovenbouw van vmbo-t. En nu mag ik ook verbindingsofficier van onze school en de Monnikskap zijn.
Het Kandinsky College zit midden in een verbouwing die 1 augustus 2023 afgerond zal zijn. In verband met het sluiten van het Dominicus College zal de Monnikskap vanaf 1 augustus 2024 haar intrek nemen in de nieuwbouw van het Kandinsky College.
Wanneer wordt een start gemaakt met de bouw van het pand voor de Monnikskap en wanneer zou de verhuizing moeten plaatsvinden?
Na de zomervakantie wordt gestart met de bouw van de nieuwe Monnikskap. In augustus 2024 moet de verhuizing plaatsvinden. Bij de nieuwbouw van het Kandinsky College is al rekening gehouden met de komst van deze leerlingen. In de nieuwe Monnikskap komen naast de benodigde voorzieningen, leslokalen en zelfs een kabinet voor de bètavakken. Alle ruimtes zijn natuurlijk toegankelijk voor leerlingen in een rolstoel.
Kathelijne, kun je iets meer vertellen over de Monnikskap?
De Monnikskap is een afdeling van het Dominicus College voor leerlingen met een lichamelijke beperking of een chronische ziekte die allemaal havo-vwo onderwijs volgen. Het zijn cognitief begaafde leerlingen die vanuit hun zorgbehoefte meer aanpassingen en ondersteuning nodig hebben. We zijn een reguliere school die maatwerk biedt. En dat is vrij uniek in Nederland. Sommige leerlingen komen van ver naar onze school. Milan bijvoorbeeld komt uit Eindhoven. Hij zat eerst op een school voor speciaal onderwijs, maar hij kon naar het gymnasium. De reguliere school bij hem om de hoek kon hem onvoldoende maatwerk bieden en daarom zit hij bij ons. Wat onze school bijzonder maakt, is dat wij veel aanpassingen doen in het tempo. De meeste leerlingen doen langer over de onderbouw en het behalen van het diploma. Met de inspectie zijn hier afspraken over gemaakt: onze leerlingen mogen maximaal 2x keer zolang over bijvoorbeeld de onderbouw doen. Dat laatste komt niet vaak voor, maar we smeren het programma wel uit. We gaan uit van de ondersteuningsbehoefte van iedere leerling afzonderlijk, dus niet van een klas, en passen daar het rooster en het onderwijsprogramma op aan. Er wordt waar nodig naar een gespreid examen toegewerkt. Hierbij volgen we het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) van het Dominicus en straks van het Kandinsky College om de kwaliteit te borgen. Onze leerlingen maken de reguliere examens en geen staatsexamens zoals je in het speciaal onderwijs ziet.
“Over een paar jaar hoop ik terug te kunnen kijken en te denken: ‘Wij zijn samen het Kandinsky College, een inclusieve school’.”
Kun je iets meer vertellen over de leerlingen?
Sommige leerlingen zijn beperkt belastbaar vanwege hun beperkte energie en komen bijvoorbeeld alleen de ochtenden naar school. Meestal werken ze thuis nog wel verder. Anderen hebben extra rustmomenten op school nodig om de schooldag langer te kunnen volhouden. Dus moet je voor elke leerling een individueel rooster maken. We hebben ook leerlingen met een lichamelijke beperking en in een rolstoel zitten. Voor hen is het belangrijk dat de school voldoende voorzieningen heeft en rolstoelvriendelijk is. Veel leerlingen komen ook met de taxi naar school. In totaal zitten er 67 leerlingen op de Monnikskap.
De leerlingen kunnen deelnemen aan reguliere lessen, maar niet standaard. Milan bijvoorbeeld doet dus gymnasium, en volgt de vakken Latijn en Grieks op het Dominicus College. Maar er zijn ook leerlingen die alleen op de Monnikskap les krijgen, omdat de lessen op het Dominicus te prikkelrijk zijn.
Elke leerling heeft zijn eigen lesrooster en onderwijsprogramma, waarin alle vakken uit het curriculum (gespreid) worden aangeboden. Vanuit zijn of haar persoonlijke leerdoelen kan een leerling ervoor kiezen om bepaalde vakken met een reguliere klas te volgen. Bijvoorbeeld Engels, omdat daar meer klassikaal met spreekvaardigheid wordt geoefend. De leerlingen van de Monnikskap zijn leerlingen van het Dominicus College, en zo voelen zij dat ook. Zij gaan mee op kamp, nemen deel aan gezamenlijke activiteiten of projecten en gaan mee naar het gala of het feest voor de onderbouw.
De docenten zijn ook allemaal vakdocenten van het Dominicus College. Het verschil met bijvoorbeeld het VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs) is dat docenten daar vaak meerdere vakken geven. Dat is bij ons dus niet zo. Leerlingen krijgen les van een vakdocent, die hen kan voorbereiden en begeleiden op weg naar het eindexamen.
“Het Kandinsky College is een sociale en zorgzame school op een prachtige locatie. We hebben de ruimte en de voorzieningen om de leerlingen van de Monnikskap te ontvangen.”
Jetty, jij en Kathelijne bereiden de komst van de Monnikskap voor. Wat is precies jouw taak, en wat moet er allemaal gebeuren?
In eerste instantie ben ik namens het Kandinsky College de contactpersoon voor de Monnikskap. Daarnaast is het mijn taak om de docenten op het Kandinsky College voor te bereiden op de komst van deze bijzondere school. Op de Monnikskap is een kleine werkgroep met vijf docenten genaamd De Overstap gestart met de eerste voorbereidingen voor het samengaan met het Kandinsky College. Deze werkgroep heeft een aantal thema’s geïnventariseerd die de komende tijd tussen beide scholen besproken moeten worden. Voorbeelden van thema’s zijn: missie & visie, curriculum, personeel, extra aanbod, organisatie van het onderwijs.
Het is de bedoeling dat er vanuit het Kandinsky ook een werkcommissie komt met collega’s. We zullen samen (ook met de collega’s van de Monnikskap) gaan kijken naar bovengenoemde thema’s en het MT adviseren. In het vaste team van de Monnikskap werken nu 22 mensen, maar in totaal zijn het er 40 als je de docenten meetelt die op beide afdelingen, regulier en Monnikskap, les geven. Omdat niet alle collega’s mee zullen verhuizen, willen we het team graag aanvullen met collega’s die op het Kandinsky College werken. Menging is goed, je wilt straks 1 school zijn.
Op welke wijze worden de leerlingen van beide scholen voorbereid?
Kathelijne: We proberen de leerlingen voor de verhuizing al een beetje kennis te laten maken. Leerlingen van de Monnikskap denken graag mee over manieren om in contact te komen met de leerlingen van het Kandinsky College. Samen activiteiten ondernemen, bijvoorbeeld in de vorm van een spel of sport, is een goede manier. De meeste leerlingen vinden het prima om iets over zichzelf te vertellen, wat ook een manier is. Het is in ieder geval goed dat we de leerlingen vragen hoe zij dit zien. Wij kunnen als volwassenen dingen bedenken, maar jongeren weten vaak beter hoe dit werkt. Voor sommige leerlingen en ouders van de Monnikskap zal de overstap heel spannend zijn. Maar je houdt natuurlijk wel het beschermende karakter van de eigen afdeling binnen de school.
Ervaring leert dat er ook vanzelf uitwisseling ontstaat tussen leerlingen. Er zijn leerlingen in het regulier die soms tijdelijk of langere tijd uitvallen om welke reden dan ook. Die kunnen een plek krijgen op onze afdeling, die kleinschaliger is, rustiger, minder prikkelrijk. Je ziet hier ook vriendschappen ontstaan.
Jetty: Er volgt nog een plan, maar we hebben al bedacht om leerlingen vast deel te laten nemen aan activiteiten, bijvoorbeeld het brugklaskamp aan het begin van het schooljaar. Of bepaalde onderdelen in de activiteitenweek in oktober.
Leerlingen van het Kandinsky en de Monnikskap zijn op dit moment bezig met een onderzoeksproject naar inclusieve vriendschap. Zou een van jullie daar iets over willen vertellen? Wat is het doel hiervan?
Jetty: Het is een onderzoeksproject dat gesubsidieerd wordt door Stichting Het Gehandicapte Kind. Drie groepen jongeren van het Kandinsky College én de Monnikskap zijn vanaf 1 maart met elkaar bezig aan een onderzoek(je) naar sociaal contact en vriendschap tussen jongeren mét en zonder beperking. Ze hebben met elkaar kennis gemaakt in een bijzonder programma van Breekjaar, daar geleerd over comfortzones en je kwetsbaar opstellen (de ijsberg onder water). Afgelopen donderdag werden met Pluryn Multimedia de items besproken die de groepen verder gaan onderzoeken en uitwerken in een minifilm. Deze zal worden getoond op het Platform Inclusief Onderwijs, maar is straks ook goed te gebruiken als voorlichting voor leerlingen en ouders. Het is zoeken naar hoe je leerlingen voorbereidt op het samengaan van beide scholen. Je wilt dat jongeren elkaar ontmoeten en daarin verbinding krijgen. Zo’n film kan daaraan bijdragen.
Wat is jullie grootste uitdaging/wens ten aanzien van de samenwerking?
Jetty: De uitdaging is om de samenwerking in zo goed mogelijke banen te leiden, zodat de verhuizing straks soepel verloopt. Het onderwijskundige stuk is hierin ingewikkelder, collega’s van Kandinsky en Monnikskap zullen samen bereid moeten zijn om aanpassingen te doen. Het Kandinsky College is een sociale en zorgzame school op een prachtige locatie. We hebben de ruimte en de voorzieningen om de leerlingen van de Monnikskap te ontvangen. Kathelijne: Het is mijn droom om samen de school te zijn. En dat zit in grote en kleine facetten. Over een paar jaar hoop ik terug te kunnen kijken en te denken: ‘Wij zijn samen het Kandinsky College, een inclusieve school’. De grootste uitdaging is iedereen hierin mee te nemen, te denken in kansen. Een andere uitdaging is het gebruiken van dezelfde inclusieve taal. Het Kandinsky College heeft straks een onderbouwteam, een bovenbouwteam, tweetalig onderwijs, Nederlandstalig onderwijs én een afdeling die meer gepersonaliseerd onderwijs biedt. Goed kwalitatief onderwijs en persoonlijke ontwikkeling zijn belangrijke pijlers in de missie van deze school. Er is geen sprake van twee verschillende scholen op ‘dit terrein’.