#ONDERWIJSINNOVATIE
Catwise: Meer dan alleen een stoplicht!?
Door Laura Rood
Sinds een paar jaar werken we op het Kandinsky College met de online tool Catwise, een manier om leerlingen feedback te geven buiten de lessen om. Maar hoe werkt dit nu precies? En waarom zijn we als school overgestapt naar dit systeem?
Feedback en feedforward
Vroeger draaiden de leerlingbesprekingen vooral om cijfers. Op basis van die cijfers besprak een docententeam wat een leerling allemaal anders moest doen. In het havoteam merkte iedereen dat dit veel energie kostte en maar weinig opleverde. Het team ging op zoek naar een manier om verder te kijken dan alleen naar de cijfers. Ze ontwikkelde een eigen systeem waarin elke docent kon aangeven hoe het ging met het welbevinden, de studiehouding, motivatie en prestaties van leerlingen. Dit gaf al een stuk meer inzicht en docenten, mentoren en afdelingsleider hadden een veel vollediger beeld.
Maar… er werd nog steeds vooral over de leerling gepraat in plaats van met de leerling. Toen ontdekte de havobovenbouw Catwise (toen nog ‘gewoon’ leerlingbespreking.nl), en werd besloten om dit systeem als eerste te testen in het havoteam. In Catwise konden docenten feedback en feedforward geven, waarna de leerling zelf aan de slag moest.
Catwise-gesprek
Inmiddels is Catwise schoolbreed ingevoerd en is er een projectgroep opgericht die zich richt op de praktische kant: op welk moment van het jaar zet je Catwise in voor het meeste effect? En hoe zorg je ervoor dat leerlingen er écht iets mee doen? De nieuwste ontwikkeling is het verplicht stellen van een Catwise-gesprek. Leerlingen die een rood symbool hebben gekregen, moeten met de betreffende docent in gesprek. Docenten krijgen hier ook tijd voor. Dit Catwise-gesprek is iets wat het Kandinsky College zelf heeft bedacht. Overigens kunnen leerlingen met elke docent in gesprek, ook met de docent die ze een groen duimpje heeft gegeven. "Juist die optioneel gesprekken kunnen heel waardevol zijn,” legt een collega in de bovenbouw uit. “Samen heb je tijd voor een goed gesprek. De leerlingen die hier zelf op aansturen, willen iets komen halen en dat lukt goed op deze manier.”
Maar wat is Catwise nu precies?
Catwise is een online tool die we op het Kandinsky College gebruiken om leerlingen feedback te geven en hen te helpen reflecteren op hun prestaties. Zowel docenten als leerlingen vullen een ‘stoplicht’ in om te laten zien hoe het gaat met een vak. Docenten geven daarbij feedback en, als het nodig is, feedforward. Leerlingen nemen deze feedback door in hun mentorles, waar ze ook aan de slag gaan met actieplannen voor de toekomst. Dit actieplan wordt vervolgens samen met de vakdocent besproken.
Het stoplicht in Catwise werkt als volgt: een hoedje voor excellent, een groen duimpje voor goed, een oranje wijsvinger voor ‘let op’ en een rood uitroepteken voor ‘pas op’.
Hoe werkt Catwise in de praktijk?
Alle feedback op Catwise wordt op hetzelfde moment opengezet. Heb je op dat moment een groep leerlingen in je klaslokaal zitten? Dan kun je erop rekenen dat leerlingen direct gaan kijken. “Oh nee, kijk eens wat een verhaal die van Nederlands bij mij heeft getypt! Heb jij dat ook? Laat eens lezen wat ze bij jou heeft neergezet.”
Maar wat doen leerlingen eigenlijk met de feedback? In havo 4 zijn de meningen verdeeld. Sommige leerlingen vinden het prettig om te lezen dat het goed met ze gaat. “Als ik goede feedback heb, laat ik het ook aan mijn opa en oma zien. Vorige keer kreeg ik 20 euro van ze.” Andere leerlingen zijn minder enthousiast. “Ik lees het wel, maar daarna vergeet ik het ook weer. Soms zetten docenten er wel nog wat bij, dat is dan wel leuk.”
Voor leerlingen bij wie het minder soepel loopt, is er feedforward: concrete tips om het beter te doen. Maar wordt dat ook opgepakt? “Ligt eraan. Soms staan er alleen maar dingen die ik al weet en soms weet de docent zelf niet eens wat hij intypt. Ik kreeg vorige keer te horen dat ik voortaan voorin de klas moest gaan zitten, maar de docent had een plattegrond gemaakt waarbij ik op de achterste rij zat.”
En de docenten?
Ook in de personeelskamer zijn de meningen verdeeld. Sommige docenten zien echt wel de meerwaarde van het systeem: “Een leerling die het goed doet, voelt zich nu ook echt gezien. In de klas heb je niet altijd de rust om aandacht aan al die rustige leerlingen te besteden.” Anderen twijfelen of dit wel effectief genoeg is. “Het idee is misschien wel goed maar de uitvoering niet. Leerlingen die goed presteren krijgen vaak alleen een groen duimpje, of een hoedje. Dat is in feite gewoon een sticker. Daar kunnen ze niet zoveel mee.” Daarnaast kost het veel tijd om alles uitgebreid in te vullen. “Ik vraag me echt af in hoeverre leerlingen iets doen met mijn zorgvuldig geformuleerde feedback? In het actieplan is de standaardreactie ‘Ik lette nog niet zo goed op’ of ‘Ik moet eerder beginnen’”.
Ook benadrukken collega’s dat Catwise de groepsbesprekingen – dus met alle vakdocenten in hetzelfde lokaal – niet kan vervangen. “Groepsdynamica is ook heel belangrijk en in Catwise kun je daar niet zoveel mee,” noemt een docent in de onderbouw. “Een leerlingbespreking met alle collega’s is soms echt nodig om de neuzen dezelfde kant op te krijgen.”
Wat Catwise in ieder geval doet, is gespreksstof opleveren – in de gangen, thuis en in de klas. Inmiddels werken we schoolbreed met het systeem en is er veel geleerd. Toch blijft de vraag: hoe maken we de feedback écht waardevol? De verplichte gesprekken zijn een stap in die richting, maar er zijn nog verbeterpunten. Hoe zorgen we dat leerlingen actie ondernemen? En hoe houden we het werkbaar voor docenten? Daar gaan we als school de komende tijd mee aan de slag.